آلپ ارسلان سلجوقی؛ پادشاه جنگجوی سلجوقی

بعضی از تاریخ نویسان او را جانشین بعد از طغرل می دانند و بعضی دیگر از تاریخ نویسان بر این باور دارند که آلپ ارسلان بعد از یک درگیری کوتاه خانوادگی جایگزین طغرل بیگ شد. از عبارت حمدالله مستوفی بر این باورند و می گویند بعد از طغرل چغری بیگ برادر آلپ ارسلان جانشین شد، قتلمش پسر اسماعیل که مقام پادشاهی را در خود می دید و با کمک دسته ای از ترکمانان به نبرد سلیمان آمد و بر او پیروز شد. آلپ ارسلان نیز بعد از با خبر شدن از این اتفاق از خراسان راهی ری شد و در دامغان بر قتلمش پیروز شد.

آلپ ارسلان او وقتی که فرار می کرد از اسب افتاد و درگذشت و پادشاهی به آلپ ارسلان رسید. در دوره آلپ ارسلان معاون طغرل، عمید الملک کندری به جاسوسی نظام الملک طوسی و به حکم فرمانروا در سال ۴۵۶ قمری به قتل رسید، و درجه وزارت به نظام الملک طوسی محول شد. آلپ ارسلان سال بعد رهسپار گرجستان و ارمنستان شد و شهر در بند خزر را گرفت و با فرمانروای گرجستان به نبرد پرداخت و او را در نبرد شکست داد. بقراط فرمانروای گرجستان دختر خود را به ازدواج با آلپ ارسلان دعوت کرد، پس از مدتی آلپ ارسلان همسر خود را طلاق داد و با نظام الملک طوسی عقد کرد و یکی از پسران خواجه با نام احمد از این زن است. آلپ ارسلان در ۴۵۸ قمری فارس را تصرف کرد، و در سال ۴۵۹ قمری برادر خود قاورد را از کرمان به نبرد فضولیه فرمانروای شبانکاره فرستاد. با پیروزی قاورد بعد از این پیروزی در مقابل آلپ ارسلان هم با ارتش بزرگ به فارس حمله ور شد، و قاورد که توان مقاومت در مقابل ارتش آلپ ارسلان را نداشت. در سال ۴۶۳ قمری سلطان سلجوقی در ملازگرد محقق در ارمنستان در جنگ با امپراطور روم ارتش بیزانس را شکست داد و رومانوس چهارم امپراطور بیزانس را اسیر کرد. او دو سال بعد از آن با ۲۰۰ هزار نفر به نبرد با شمس التکین پسر طمغاج فرمانروای ماورا النهر به خراسان سفر کرد و از رود جیحون گذشت و برج برزم را تصرف کرده و بعد از مدتی آن را گشود. در بین این مشکلات یوسف برزمی وظیفه دژ را به حضور سلطان آورد. سلطان دوباره شمار ارتشیان خان ماورا النهر از او پرسش هایی کرد ولی یوسف با ترش رویی به سلطان پاسخ داد آلپ ارسلان که خیلی ناراحت شده بود وی را به بیرون برده و او را به قتل برسانند ولی یوسف خود را از چنگال نوکر های خود رهایی داد و با خنجری که خود داشت به طرف سلطان انداخت. تاریخ نویسان می گویند موقع رخ دادن این رویداد، دو هزار نوکر مسلح در بندگی سلطان بودند و از تعجب به فکر دستگیری قاتل نبودند ولی جوامع نیشابوری سرکرده فراشان قصر با میخکوبی که در دست داشت سر یوسف را برید و او را کشت و بعدا پسر آلپ ارسلان ملکشاه یکم جایگزین او شد.