تاریخچه سلسه غزنویان

در اواخر حکومت سامانیان یکی از فرماندهان ترکمن این سلسه را با نام آلپ تگین تلاش کرد با همدستی جمعیت دیگر یکی از اعضای خاندان سامانی به نام عبدالملک بن نوح را به پادشاهی برساند اما نتوانست، و پسر عمویش یعنی منصور بن نوح به جای او بر تخت نشست.
آلپ تگین
پس از این موضوع البتکین راهی شهر غزنین شد، و در آنجا پادشاهی را بر دست گرفت. دولت سامانی که پادشاهی ضعیفی بود و از سمت ماورا النهر نیز با پادشاهی مسلمان و ترک نژاد ایلک خانیان درگیر نبرد بود، و به ناچار شاه بودن البتکین در غزنین را قبول کرد. البتکین تا آخر عمر خود در شهر غزنین سکونت گزید اما دولتی که او تاسیس کرد پس از آن به دلیل ارتباط به شهر غزنین به پادشاهی غزنویان معروف شد. یکی از سرشناس ترین جانشینان آلپ تگین داماد او سبکتگین بود. سبکتگین با نشان دادن لیاقت خود به بزرگان ترکمن توانسته بود حفظ و اعتماد آن ها را به خود جذب کرد. همگام با این تغیرات در غزنین حکومت سامانی به ضعیف ترین زمان خود رسیده بود و دچار مشکلات پر شماری بود. سبکتگین ضمن خبر دادن وفاداری به پادشاهی سامانی برای لطمه سرداران یاغی پنجاب راهی آن سرزمین شد، و توانست اوضاع را تا اندازه ای به سود سامانیان آرام کند. سامانیان نیز به احترام این خدمت او نه تنها او را در سند پادشاهی غزنین سرافراز کردند بلکه اداره شهر خراسان را نیز به پسر او محمود غزنوی تحویل دادند و سلطان محمود نیز با نتیجه یافتن از امکانات این منطقه گسترده و آباد توانست بر قدرت خود اضافه کند. سلطان محمود پس از مردن پدر به پادشاهی غزنین دست یافت.
سلطان محمود غزنوی در همین حال و احوال ایلک خانیان به فرارود هجوم بردن، و با اشغال بخارا و پایتخت سامانیان و کشورهای جنوب آمودریا به عمر این سلسه پایان دادند. و این باعث شد سلطان محمود به آزادی کامل برسد. خلیفه عباسی نیز او را مورد تایید قرار داد. دوران سی و سی ساله پادشاهی سلطان محمود بیشتر به نبرد با حکومت های اطراف اضافه کرد و تصرف کرد. او در بیشتر این جنگ ها پیروز شد، و انگیزه نیز اضافه بر استفاده او از ارتش کار آمد و آماده که برگزیده توجه خود سلطان محمود به امور نظامی بود و درگیری ها و ناتوانی داخلی دولت های اطراف نیز اضافه بر علت شد که او آسوده تر به پیروزی برسد. مثلا حکومت آل یویه که دچار جداسازی شده بود و حکومت آل زیار در اطراف گرگان پادشاهی ضعیفی داشت.