از برنج و شکر تا یک نسل طلایی؛ نگاهی به آن‌چه سورینام به فوتبال هلند بخشید

طرفداری- سورینام کشوری است که در ساحل شمال شرقی اقیانوس آتلانتیک در آمریکای جنوبی واقع شده است. آن‌ها کوچک‌ترین کشور در قاره هستند و جمعیتی نیم‌میلیونی دارند. از نظر فرهنگی، شبیه به کشورهای حوزه کارائیب هستند و از راه کشتی‌رانی و تولیداتی نظیر موز، برنج و شکر درآمدزایی می‌کنند. صادرات این کشور کوچک، نسبتاً بالاست و یکی از بهترین محصولات آن‌ها، فوتبالیست‌های بااستعداد است. پس از این‌که در قرن 17، سورینام رسماً توسط بریتانیایی‌ها کشف شد، این امپراتوری هلند بود که بر این منطقه تسلط یافت. آن‌ها با استفاده از برده‌های آفریقایی به تجارت آن منطقه رونق بخشیدند و حمل و نقل از روتردام به این منطقه انجام می‌شد. به همین منظور، سورینام، به یک‌باره به مستعمره پادشاهی هلند بدل شد. زبان مردم سورینام به هلندی تغییر کرد و تا سال 1975 که این کشور از هلند استقلال پیدا کند، هلند مسئول اداره آن منطقه بود. علی‌رغم این‌که دولت تلاش می‌کند وضعیت مردم را بهتر کند، اما بسیاری از شهروندان در پی درآمد بیش‌تر و زندگی راحت‌تر راهی اروپا می‌شوند و در خلال همین مهاجرت‌ها بد که یک نسل درخشان نارنجی‌ها، پدید آمد. آن‌گونه که فوتبال‌نویس هلندی، زندر ایتسما می‌نویسد: «تیم ملی هلند بدون شک بدون بازیکنان سورینامی‌الاصل، نمی‌توانست تا این‌ اندازه پیشرفت کند.»

هلند به برابری مشهور است، اما اگر از سورینامی‌های منطقه بپرسید، به شما خواهند گفت که از نسل اول مهاجران، استقبال خوبی انجام نشد. ستاره سابق آژاکس، میلان، بارسلونا و تیم ملی هلند، وینستون بوگارد می‌گوید: «در یک موقعیت مشابه، حداقل باید دو برابر خوب می‌بودید. بسیاری از بازیکنان از بازی کنار کشیدند، چون فرصت اثبات کردن خودشان را نداشتند. امروز، چشمان مردم بیش‌تر باز شده است، اما در گذشته باید تلاش زیادی انجام می‌دادید.» خوشبختانه در برخی موارد، سورینامی‌های اردویژه توانستند از مهلکه فرار کنند. هلند در شرایطی قرار داشت که نسل طلایی‌اش را به تازگی از دست داده بود. آن‌ها در دهه 70 با توتال فوتبال، فوتبال را دچار تحولی همیشگی کردند و در دو جام جهانی پیاپی به فینال رسیدند و در هر دو البته شکست خوردند. در آن‌ زمان، بار این تحول بزرگ بر دوش یوهان کرایوف، یان نیسکنز و رود کرول بود که هلند را به یکی از بالاترین افتخارات دوران فوتبال خود رساند. بعدتر اما، بازیکنان سورینامی با هویت فوتبال هلندی، نسل طلایی جدیدی را ایجاد کردند. فرانک رایکارد و رود گلیت سقف شیشه‌ای را شکستند و خون فوتبال آمریکای جنوبی را به هلند تزریق کردند. این تغییر نسل و درخشش، باعث شد هلند در یورو 88 به قهرمانی برسد. درحالی که به نظر می‌رسید هلند دیگر نای بلند شدن را ندارد، نسل جدید فوتبال آن‌ها را نجات داد. سورینامی‌هایی که هویت هلندی داشتند. ادگار داویدز باور دارد هویت اصلی او روی فوتبالش تاثیر گذاشته است. سورینام، هم‌مرز با برزیل است. «سورینام شباهت‌های زیادی به برزیل دارد. فقر زیادی در آن‌جا وجود دارد و بچه‌ها در خیابان بدون پول هستند که از خانه‌های فقیر می‌آیند و تنها فرصت آن‌ها، انجام بازی فوتبال است.» 

پس از یک دوره فرودستی اما، سورینامی‌الاصل‌های تیم ملی هلند، وجهه آن‌ها در کشور را از افرادی فقیر و ضعیف، به افتخار کشور تبدیل کرد. این هم‌دلی حتی به به جایی رسید که در هلند در سال 1991 در پی سقوط یک هواپیما در حومه پایتخت سورینام، یک بازی خیریه انجام شد. خیر سورینامی‌ها اما تنها به تیم ملی نرسید. در سال 2009، فیفا اعلام کرد حدود 150 بازیکن شاغل در اردیویژه دارای تباری از آمریکای جنوبی هستند. یکی از معدود خبرنگاران ورزشی سورینام، هومبرتو تان باور دارد هلند در صورت نبود بازیکنان سورینامی، در گرفتاری عظیمی می‌افتاد و در دهه 80 از جمع تیم‌های مطرح اروپایی خارج می‌شد. موضوع ناراحت کننده اما این است که در سال 1996، مسئله نژاد پرستی بازگشت. جایی که تیم ملی در یورو 96 حاضر شد و روزنامه‌ها و رسانه‌ها میان بازیکن‌های سیاه‌پوست و سفیدپوست تفاوت قائل شدند. شایعات مزخرفی منتشر شد و تمرکز تیم برهم خورد. هم‌چنین برخورد هیدینگ با بازیکنان نیز مزید بر علت شد. در سال 1995، لوئی فن خال همراه با بازیکنانی نظیر ادگار داویدز، کلارنس سیدورف و پاتریک کلایورت قهرمان اروپا شد. در تیم ملی اما، سخت‌گیری هیدینک باعث شد بازی به آن‌ها نرسد و مسئله تنبل بودن بازیکن‌های حوزه کارائیب مطرح شود.

با حواشی پیش آمده در اواسط دهه 90، این پرسش پیش آمد که چرا آن‌ها کشور اصلی خود را برای بازی انتخاب نکردند. پاسخ آسان بود و به وضعیت اقتصادی-سیاسی سورینام بازمی‌گشت. از زمانی که آن‌ها مستقل شدند، وضعیت اقتصادی سورینام شرایطی به شدت بد پیدا کرد. درصد بیکاری بالا رفت و شهروندان شروع به مهاجرت به هلند کردند. در سورینام، وضعیت سرمربیان نسبت به هلند وضعیت افتضاحی داشت و شرایط لیگ، وضعیت مناسبی نداشت. بنابراین بازیکنان جوان، با دستمزدهای خوب پیشنهادی، از سورینام به هلند مهاجرت می‌کردند و درگیر فوتبال هلند می‌شدند. سورینام درحال حاضر رنکی بالای 100 در رده بندی فیفا دارد و تنها ستاره آن‌ها، جیووانی درنته است.  به هر روی، آن‌چه مشخص است این است که نسل طلایی هلند هیچ‌گاه بدون بازیکنان سورینامی نمی‌توانست تا این‌ اندازه در تاریخ ماندگار شود. آن‌ها هم‌اکنون هم با بازیکنانی مانند ویرجیل فن دایک، جفری فروما، میشل فورم و جرجینو وینالدوم درحال ساختن نسل جدیدی هستند، نسل جدیدی که بیان‌گر ارتباط ناگسستنی میان دو کشور است.

- به قلم چارلی کارمیشل برای وب‌سایت These Football Times